Терзијата Зоран Коцев: „Ќе работам се додека можам да ја држам иглата во раце“

„ Го сакав и сеуште го сакам терзискиот занает. Тој е мојот живот. Почнав како петнаесетгодишно момче и еве и денес кога имам осум децении не можам да се разделам од него. Тој е дел од мене. Со игла и конец спечалив куќа и си обезбедив скоромен живот. Со моите десет прсти и со оваа игла, со конците и со мојава стара машина работам повеќе од шест децении. Нешто од внатре ми вели дека можам уште да работам. Не шијам костуми, но сеуште сум им потребен на моите муштерии за да им заменам патент, да им скратам панталони, да им закрпам палто. Горд сум кога тие се задоволни. Нивното присуство во мојот дуќан, сега сместен во една соба во приземјето на домот, ме прави уште посреќен . Сега е пладнина. Муштериите си заминаа но, попладне повторно ќе дојдат и ќе прикажуваме за поранешните златните времиња на терзискиот занает. Туку јас се расприкажав многу, а не те поканив да влеземе во дуќанот“, ми рече велешкиот терзија Зоран Коцевски кога ме пречека во дворот на својот дом што се наоѓа на улицата „Солунска“ бр.5.

На осумдесет и едногодишна возраст, во моментов, тој е еден од најстарите терзии во Велес. Со мајстор Зоран, од дворот полека влеговме во домот поточно со собата што тој ја нарекува терзиски дуќан. Штом тој седна на столот, покрај машинатаза шиење, тивко почна да ни го раскажува својот животен пат од раѓањето во 1935 година се до ден денешен. Се присети кога сеуште на детска возраст од селото Чашка дошол да учи занает во Велес. Не сакал да остане и да биде земјоделец како неговите родители, таткото Славе и мајката Мица. Затоа штом наполнил петнаесет години го напуштил селото и дошол во градот за да учи терзиски занает. Тоа било во 1950 година кога станал чирак кај мајстор Киро Спасев.

Тогаш мајстор Зоран секој ден до пладне одел да го учи занаетот во дуќанот на својот мајстор Киро а попладне, по 16 часот посетувал настава во училиштето „Кирил и Методиј“ каде што теоретски се запознавал со вештините на занаетот. Тој кај мајстор Киро останал три години како чирак и уште три како калфа. Потоа заминал во војска. Кога во 1963 година го отслужил војниот рок се вратил во Велес и го положил мајсторскиот испит за потоа да отвори дуќан што до пензионирањето го држеше позади кривата свиларска зграда во влезот покрај поранешната бибилиотека „Гоце Делчев“.

„Посреќен човек од мене немаше во тој момент. Сиромашното селанче стана мајстор. Работа имаше многу. Секој сакаше да има убав костум, убави пантолони, палта, мантили и капути. Работев чесно и многу брзо стекнав голем број муштерии. Не можев да стигнам со обемот на работа што го имав па морав да земам чираци и калфи. Во еден период имав четворица чираци и двајца калфи. Работа имав на претек, а и пари“, рече мајстор Зоран.

Тој зборуваше додека на машината шиеше женско костумче. Раскажуваше како веднаш по отварањето на дуќанот се оженил за убавата мома Трајанка и си купиле куќа во градот. Штотуку отворениот терзиски дуќан станал собиралиште како за граѓаните кои имале потреба од терзиски услуги така и за жителите од селата во околината на неговата родна Чашка кои секој пазарен ден не пропуштале да дојдат. Некои од нив за порачки а некои на муабет за да му кажат како е животот на село.

Мајстор Зоран со гордост вели дека е дете од село и дека со работа и мака успеал да ги научи сите тајни на терзискиот занает. Од чираците и калфите никогаш не криел ништо. Секогаш им кажувал се па токму затоа тие многу го почитувале. Кај него како чираци, па калфи и на крајот како мајстори поминале вкупно дваесетина од кои подоцна некои си отвориле сопствен дуќан, други се вработиле во конфекции, а трети и тоа не мал број заминале на работа во Франција.

„Со развојот на економијата и почетоците на конфекциското работење нашиот занает почна да чувствува последици. Граѓаните започнаа да купуваат готови костуми и тоа по многу пониска цена. Денеска веќе никој не порачува да му сошиеме костум, а верувајте нема ни квалитетен материјал. Оној што го има е од синтетика, а да направиш костум не е лесно. Треба голема мајсторија, да се скрои, да се сошие, да се дотера. Сега останав само јас и уште неколкумина во Велес кои со игла и конец работиме ситни работи. Двете деца синот и ќерката, па внуците одлетаа. Една во Англија, другото во Холандија, а третото работи на брод. Останавме сами со сопругата . Пензијата ми е десет илјади денари. Со парите кога ќе ги платиме комуналиите ни останува многу малку за живот. Вака со иглава и конецот вадам нешто дополнително за живот“, ни рече мајстор Зоран.

Тој и денеска има свои муштерии. За ситни работи но верни муштерии кои секојдневно му доаѓаат во дуќанот. На разделба го прашав осумдесет и едногодишниот мајстор , кој сеуште работи без очила до кога ќе работи. Тој се насмевна и одговори: „Ќе работам се додека моите прсти ќе можат да ја држат иглата и се додека не ги потрошам конците кои ги купив пред повеќе години, а имам навистина доста“.

Стоилко Андреевски