За велешките села во отоманската држава

Објавено на 4 август, 2019 во 15:06

Selo Bistrica

Со создавањето на Велешката нахија, градот Велес станал единствена градска околу која гравитирале повеќе селски населби, чиј број варирал од 70 до 120, во зависност од околностите пред се од механичкиот прилив и одлив на населението, но и од болестите, честите напади на арамии, пљачкаши, војни итн.

Во османлиските пописи се повеќепати се запишани извесен број мезри поточно населби кои привремено настанувале, егзистирале и исчезнувале од пописните ,,дефтери“. Ова се должи пред се на фактот дека многу често номадите сточари, наречени јуруци, минувале и се задржувале пократко или подолго во овие краишта со својата стока.

Разгледувајќи ги пописите на Отоманското царство најдов податоци дека во 1445 година во Велешката нахија се воделе 9 мезри, како дел од попис во 1467/8 година кој се смета за непотполн, кога имало 21 , во 1481година биле 22 , а во 1528 година имала 14 мезри.

Да дадам некои податоци за овие населби , кои ги пронајдов во пописите:

– Канара Кајаси, постои месност Канари југоисточно од село Сујаклари и веројатно се работи за привремена јуручка населба. Преводот на името означува кланична карпа, па веројатно тоа било место каде се колел добиток.
– Караслар Јурду, се наоѓа североисточно од селата Каласлари, Сујаклари и Иванковци. Регистрирана е во 15 век и била јуручка населба.
– Кујуџик, Којуџик, Пинари што означува чешма, извор, бунар. Се води само во 15 век кај селата Сујаклари и Килиса Дереси.
– Мала Река, во пописите од 15 век се води кај село Јасеново. Постои истоимена река, која тече и низ село Смиловци, што значи дека тука некаде треба да се лоцира и ова населба.
– Писан Камен, точната локација би била помеѓу селата Житолуп и Попадија. И кај село Мамутчево постои истоимена област, но и кај село Бегниште – Кавадаречко. Сепак, овие локации се многу далеку од Велешката нахија.
– Рудилово, постои месност кај село Бањица.
– Спас, кај село Сопот постои месност и црква Свети Спас, каде постојат урнатини и гробишта. Зошто исчезнала ова мезра не се знае, ниту е запишано.
– Бесна Баба, се наоѓала веројатно кај село Витановци (Витанци), а подоцна се јавува и кај село Бусилци. Кај село Степанци постои и истоимен планински врв.
– Витовци, ова населба се лоцира кај селото Долни Раковец, а покасно се води како село Витанци.
– Белештевица, се наоѓала на ридот Гро(х)от,кај месноста Црквиште, источно од денешното село. Постои запис за мезра во 16 век.
– Владоровица (Владоресица) на локација кај село Грнчиште.
– Демирџи Пинари, се наоѓала во близина на друго исчезнато село Килиса Дереси. Двете села веројатно биле јуручки населби од 15 век.
– Златар, се појавува на попис во 16 век кај село Витанци (Витовци, Витановци) во близина на реката Тополница поточно Тополка.
– Извор, кај село Подлес , веројатно изградено во близина на некој извор.
– Долно Јованковци, постои и Горно Иванковци (денешно Иванковци, Иванковце). Можеби се работи за едно исто село, но поради грешка на попишувачите се водат како две различни села. Еднаш е запишано како Долно Јованковци, а подоцна евиденцијата се префрла на име Горно Јованковци, денешно село Иванковци. Едно време селото било целосно потурчено и имало четири маала: горно, долно, средно и карши маало. Иако потурчени, селаните го задржале христијанството, благодарејќи му пред се на некој богат човек Јован. Поради него турците, денешно село Иванковци го именувале и како Јованово село или Јуванли.
– Лесковица, се наоѓала кај село Тројаци и треба да се бара во месноста Леска, југозападно од селото, каде се најдени и остатоци од населба.
– Рудилово, кај село Бањица постои месност во близина на друго изчезнато село Долно Костовиште. Истовремено, северозападно од село `Рлевци постои месност Гоставуша , чие име асоцира на Костовиште.
– Топлица, во пописот од 1467/8 година покрај мезрата егзистира и село Топлица. Во неколку пописи егзистираат и двете села.
– Убого или Убоо, во 15 век регистрирана мезра кај село Мелница.
– Урошевица, во 15 век регистрирана мезра кај исчезнатото село Припор. Подоцна се јавува под името Приковци.
– Црници, регистрирано само во списите од 15 век. Во велешко две исчезнати села го носат истото име. Едното било веројатно на 2 км. југоситочно од село Чашка, основано е од неколку фамилии од родот Крушаровци, кои го нарекле Црници.
Ова се само дел од населбите кои се појавувале и исчезнувале во Велешката нахија. Според пописите од 1445 година имало 59 села, во 1467/8 година 90 и во 1481/2 година 97 села.

selskakukaAzot

Селска куќа во Азот

Значи, започнувајќи од османлискиот период на овие територии, некои населби биле разурнати ,други расселени, а се формирале и нови. Некои новоформирани села биле изградени на темелите на постари христијански населби, за што сведочат и наодите во нивна непосредна околина, каде се среќаваат стари урнатини од куќи, цркви, гробови и организирани фортификации , патишта и други објекти.

Многу населени места добиле турски, но се јавуваат и населби со чисто христијански имиња.

Има случаи кога жителите на повеќе блиски села се запишувале заедно, најчесто под име на најголемото или стратешки најважното село. Ќе го споменеме село Градско кое до 16 век се водело под името Грачаница, имало малку жители кои се попишувале со оние на село Логанци познато и како Лугунци, Даганџилер или Доганџијан. Подоцна Грачаница се јавува и како Храшница (Чрешница) и е истото село кое е погрешно запишано. Истото се случувало со село Калуѓерица, кое истовремено се јавува и како Калојере.

Некои села пак често го менувале името. Во пописот од 1568/9 година постои село Кобиља глава, а потоа се води под името Двориште, за подоцна да биде запишано како Извориште. Ова село се наоѓало во близина на Долно Врановци, подоцна кај месноста Двориште, па во Извориште, по што го менува името.

Постојат села со богата миграциона историја. Имено, село Чеплес се водело како султански хас , во близина на село Нежилово. Низ него течела Чеплеска река. Се верувало дека селото постоело поодамна и дека неговите жители се населиле во време на прогонот на Богомилите. Имено, селото на првиот попис имало 28 жители од кои само 4 постари жени, а деца немало.Селото се јавува во пописот од 1481/2 година како Чеплес ( подоцна Чеплеш и Чепкес ). Поради некоја непозната причина селото се иселило кај село Стари Град и го добило името Ново Село.

seloVladilovci fin

Село Владиловци

Да резирамираме. Вкупниот берој на селско население не бил во склад со густината на населбите. Според пописот од 1455 година бројот на населението во селата бил 7000 (ова се смета за некомплетен попис), во 1467/8 година бројот на жители изнесувал 11.000, во 1481/2 година бројката изнесува 14.000 жители ( од кои 720 лица биле муслимани ).

Демографска експлозија се случила во 1519 година кога се попишани 21.000 жители ,а во 1544/5 година се пребројани 23.000 лица. Во 1551/3 година според исплатениот арач во Велешката нахија имало околу 30.000 луѓе кои живееле на село.

Ова експанзија настанала преку механички прилив на турско население од Мала Азија , па дошло до формирање на многу нови селски населби, чисто со турско население , пред се на левата страна на реката Вардар.

Имало случаи, како со селата Смиловци , Владиловци и Јасеново , каде поради чума комплетното население изумрело. Но, централната власт механички населила по 15 фамилии за да не згаснат овие села.

Целото селско население, без разлика на етничката припадност се именувало како ,,раја“. Се занимавало со земјоделие, освен одредени занаетчии или луѓе ангажирани од власта како : дервенџии, соколари , војнуци.

Во пописот од 1445 година во 32 велешки села се попишани христијански свештеници поточно попови. Според пописот од 1568/9 година бројот на свештениците во 38 села се покачилна на 62.

Рекорден број на свештени лица живееле во селата Мартолци 6, а по 3 попа имало во селата Нежилово, Извор, Мокрени и Теово. Во село Богомила имало 4 свештеници. Во пописот од 1481/2 година во село Горно Иванковци бил регистриран Митрополит Пејо, а селски старешина бил поп Дане. Ова ја потврдува можноста во Велешката нахија за цело време на османлиското владеење да опстојувал Митрополит, односно Епископ.
Било развиено монаштвото, па во 1445 година се запишани по еден калуѓер во селата Капиново, Мокрени и Никодим. Во 1544 година тројца монаси се јавуваат во ело Гавран, а по еден во селата Црквино и Фариш.

Во селата со исламско население служеле имами. Во 1567/8 година во пописот имами имало во селата Комарлар, Угурлу, Обаси ,Чалшлари Хисар Бејлу. Во село Горно Оризари (Челтукчијан ) се наведува дека имало џамија и дури 4 свештени лица.

Од занаетите во велешките села најбројни биле ковачите. Во пописот од 1544/5 година се регистрирани 21 ковачи. Поретки биле терзиите, коларите, сарачи, калајџии, грнчари, ќурчии , ткајачи, железари. Со мали исклучоци ова биле фамилијарни занаети кои се пренесувале во фамилијата од колено на колено.

Животот во селата бил тежок, пред се поради пљачките, насилствата, болестите и немаштијата. Сепак, селското население имало предност поради производството на храна , а покрај земјоделието се одгледувала и ситна и крупна стока.

Редовно се изнесувала стока на пазарот во Велес, се продавала и се купувале разни занаетчиски стоки. Може да се каже дека велешките села биле добри произведувачи на храна и го хранеле градот, а повеќе земјоделски производи како тутун, афион, јачмен, ориз, житни култури, се продавале и во другите стопански центри Македонија.

Пишува : Љупчо Данов

Сподели:

Напиши коментар

Станете член на ДУМА.мк и споделете го вашето мислење преку коментар. Кликнете тука за да се најавите.

8xbet คาสิโนออนไลน์888
8xbet
8xbet
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ข่าวฟุตบอล
8xbet บาคาร่า
8xbet เว็บพนันออนไลน์เว็บตรง
บอลไทย U23
แทง บอล เดี่ยว
ข่าวบอลอังกฤษ
การคาดการณ์การแข่งขัน
8xbet คาสิโนสด
คะแนน ผล บอล สด 888
พัทยาสปอร์ต
ข่าวกีฬาเขตร้อน
ผลบอลสดวันนี้
ดูบอลสด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ราคา บอล ภาษา ไทย
8xbet แจกเครดิตฟรี 1000บาท
ไทยล่าสุดฟุตบอลยุโรป
ดูบอลออนไลน์888
โปรแกรม ฟุตบอล ไทย วัน นี้
8xbet
888 ผล บอล สด ภาษา ไทย
8xbet-สล็อตแมชชีน
ถ่ายทอดสดฟุตบอลวันนี้
ดูการแข่งขันฟุตบอลออนไลน์
วันนี้ล่าสุดฟุตบอล
ดูบอลสด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
กษัตริย์สปอร์ต
เว็บข่าวกีฬา
ข่าวกีฬา ข่าวฟุตบอล
ดูบอลสด
ผล บอล ไทย 888
ฟุตบอลไทยล่าสุด
บอล วัน นี้ บ้าน ผล บอล
ผลบอลสดไทย
ผล บอล สด 888
อัปเดตข่าวบาดเจ็บ ล่าสุด
ผล บอล สด ตาราง คะแนน
ดูฟุตบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ผลการแข่งกัน
8xbet
ตาราง บอล สด ไทย
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสดวันนี้
8xbet
ข่าวกีฬาสดใหม่
Sport Live News
8xbet สล็อตออนไลน์
8xbet คาสิโนสด
meta789 สถานีข่าวกีฬาฟุตบอล
การเดิมพัน 8xbet
ผล บอล ไทย สด
8xbet
8xbet - หน้าแรกการเดิมพันออน
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอล ดูบอลสด
8xbet เข้าสู่ระบบ
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet คาสิโนสดไทย
8xbet
ดูบอลสด วันนี้ HD ครบทุกคู่
ข่าวกีฬาวันนี้
8xbet คาสิโนถูกกฎหมาย
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
คะแนนฟุตบอล และข่าวสาร
8xbet
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ฟุตบอล
บอลไทย U23
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก
TNS Thai Sport
ตก็สามารถดูบอลออนไลน์ได้ทันที.
8xbet
พนัน บอล สด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ตารางบอล
แพลตฟอร์มการเดิมพันชั้นนำของเอเชีย
ข่าวกีฬาวันนี้
เว็บไซต์รวมกีฬาและภูมิศาสตร์มนุษย์ของประเทศไทย
ฟุตบอลวันนี้ ถ่ายทอดสด
ผล บอล ไทย สด
โปรแกรม บอล ไทย u23
8xbet ออนไลน์
8xscore
ข่าวฟุตบอล
8xbet คาสิโนออนไลน์อันดับ1
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
บอล สด 888
8xbet
สกายสปอร์ต
การดำเนินชีวิตที่เทคโนโลยี
ดูบอลออนไลน์ ไม่กระตุก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
สำหรับคอกีฬาอย่างคุณไม่ควรพลาด
8xbet สโมสรกีฬาออนไลน์และคาสิโน
คาสิโนออนไลน์ 8xbet
ไฮไลท์ฟุตบอลตารางบอล
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผลบอลสดวันนี้
ฟุตบอลต่างประเทศ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอลสดฟรี
ดูบอลฟรี android tv รองรับทุกระบบ
ข่าวฟุตบอลไทย
ข่าวฟุตบอลล่าสุด
8xbet เว็บคาสิโนสด
บอลไทย ตารางแข่ง
Nuru Sports Club
ดูฟุตบอลออนไลน์
8xbet เว็บบาคาร่าออนไลน์
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
วันนี้ล่าสุด
Sunshine Sports
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
และกีฬาอื่นๆ
ผลบอลเมื่อคืน
8xbet เครดิต ฟรี
สารานุกรม
8xbet
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสด
แทง บอล ขั้น ต่ํา
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด ลา ลิ กา
บอลไทย
ตารางบอลล่าสุด
พรีเมียร์ลีก
ผลบอลผลบอลสด
โปรแกรม บอล
ข่าวการแข่งขันฟุตบอล
เว็บดูบอลออนไลน์ที่จะช่วยให้คุณ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูทีวีออนไลน์
8xbet คาสิโนบาคาร่า
ดูบอลสด
การคาดการณ์การแข่งขันอ
ได้เครดิตฟรี 100 บ
โปรแกรม ถ่ายทอด ฟุตบอล สด
อัปเดตข่าวฟุตบอล ล่าสุด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ฟุตบอลเชลซีถ่ายทอดสด
วิธีแทงบอลในเว็บ
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
แทง บอล ออนไลน์ ยัง ไง
อัตรา แทง บอล
พนัน บอล สด
รวมข่าวฟุตบอล ผลบอล
ผลบอลสด7m888
8xbet การพนันออนไลน์
ข่าวกีฬา
ผลบอลสด
8xbet คาสิโน มีอะไรบ้าง
ฟุตบอลทีมชาติไทย
ตาราง ฟุตบอล ทุก ลีก
แทง บอล คือ อะไร
ตาราง คะแนน พรีเมียร์ ลีก
โปรแกรมถ่ายทอดสด
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา
บอล พรีเมียร์ ลีก
คะแนน บอล สด
ผลฟุตบอล
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
ข่าวกีฬาออนไลน์
ไฮไลท์ฟุตบอล
Sports Around Thai
8xbet เครดิตฟรี50 แทง บอล
ไฮไลท์ฟุตบอล
สล็อตออนไลน์
กีฬาต่างประเทศ ผลบอล
เดิมพันแมนเชสเตอร์ซิตี้
ผลบอลสด888
8xbet คาสิโนออนไลน์เว็บตรง
ไฮ ไล ท์ แมน ยู ล่าสุด
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด
เว็บไซต์เดิมพันกีฬาที่ดีที่สุด
ดูบอลออนไลน์
เดิมพันกับ 8xbet
วิเคราะห์บอล
8xbet
8xbet คาสิโนออนไลน์ที่ดีที่สุดในเมืองไทย คา
ข่าวกีฬาวันนี้ ล่าสุด
ดูฟุตบอลออนไลน์
ดูบอลสดไทย
8xbet สล็อตแมชชีน
พนัน บอล สด
ข่าวบอลพรีเมียร์ลีก
แม็กกี้ สปอร์ต
8xbet
ข่าวกีฬา ล่าสุด
4U Sports Thai
8xbet คาสิโนพรีเมียม
ข่าวกีฬาล่าสุด
ผลบอลสด888 บอลพรุ่งนี้
เกมสล็อต 8xbet
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผล บอล สด 365
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet
กีฬาแห่งประเทศไทย
8xbet
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ข่าวกีฬาไทย 24
สล็อตออนไลน์เว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ PG SLOT99
ผล บอล สด sbobet
เว็บโป๊กเกอร์ออนไลน์ ที่ pokerthai99
ผลบอลสด
ฟุตบอลไทยวันนี้ช่องไหน
อัตรา แทง บอล วิเคราะห์บอล
รายการ บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ทีเด็ดบอลวันนี้ 4 คู่ผลบอลสด
ตารางบอลวันนี้ ทุกลีก ภาษาไทย
ดูวิเคราะห์บอลวันนี้
ไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสดไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสด ช่อง ไหน
โปรแกรม พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ถ่ายทอด สด
เช็ค ผล บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ
888 ผล บอล ผล บอล สด