Законот за укажувачи одличен но пет години по неговото донесување нема резултати од примената

Меѓународната експертска јавност со став дека македонскот Закон е еден од најдобрите со најголем дел од потребните решенија за заштита на укажувачи но домашните истражувања покажуваат дека државниот систем што треба да прифаќа пријави ни е екипиран ниту опремен а граѓаните не се доволно информрани.

Во борбата со корупцијата во Македонија резултат треба да даде и примената на Законот за укажувачи. Оценките дека државата има еден од најдобрите закони ги обврзува државните и локални институции, јавните претпријатија, агенции но и приватните фирмите да пристапат кон подготовка на добри правилници и да одредат вработени со цел да овозможат целосна заштита на укажувачите. Укажувачи се лица кои ќе пријават сомнеж или конкретна и точна информација за корупција на работното место, во локалната заедница или во државата.

-Значајни се и наредните чекори. Поврзување на системот со луѓето кои ќе работат во институциите со Државната комисија за спречување на корупција, министерствата за правда и за внатрешни работи, Јавното обвинителство и Народниот правобранител. И она што е многу важно, што овој закон го придвижува не е само заштита на укажувачите туку и што е со пријавите кои ќе се добијат од укажувачите, каков е системот на постапување понатаму во министерствата, обвинителството и на крај што ќе превземе Државната комисија за спречување на корупција, рече експертот за корупција Зоран Јачев.

Законот е донесен во 2015 година. Четири години подоцна, мониторингот над министерството за правда, Јавното правобранителство, МВР и ДКСК од страна на граѓанската организација Форум Центар за стратегиски истражувања и документација покажа дека првте две сеуште немаат назначено лице за прием на пријави од укажувачи додека од само 12 примени пријави процесуирани се 4. Државата не може да се пофали со резултати, вели истражувачот на корупција Александар Писарев.

– Она што загрижува е следново. Од 1314 институции во државата, чии основачи се Влада или , Собрание на Македонија, само до 300 се испратени анкетни прашалници да кажат дали назначиле лице за прием на пријави за корупција. Апсолутно поразителни се информациите дека 80 отсто од државните институции или вработените не знаат за Законот за укажувачи, додаде Писарев.

На денешната работилница „Практични искуства од примената на Законот за укажувачи“ беше констатирано дека е потребно итно запознавање на граѓаните со Законот особено поврзано со максималната заштита и не трпење на последици за тие што ќе се охрабрат да пријават коруптивни сомнежи или аргументирани случаи на неправилности. Граѓанските организации и медиумите се клучни фактори за промовирање и следење на ефикасноста од спроведување на законот.

Работилница „Практични искуства од примената на Законот за укажувачи“ ја организираа Транспарентност Македонија и НВО Инфоцентар во рамки на проектот „Граѓанските организации и медиуми против корупцијата – Коалиција за нулта толеранција“ финансиран од Европска Унија./У.Ј