Минатата година во Азија најтопла во историјата

Годишниот извештај на Светската метеоролошка организација на Обединетите нации (СМО), насловен „Состојбата на климата во Азија“, предупредува дека климатските промени досега го зафатија секој дел од регионот.

„Екстремното влијание на временските и климатските промени низ целиот континент во 2020 година уби илјадници луѓе, а раселени се милиони други, чинеше стотици милијарди долари и нанесе тежок удар врз инфраструктурата и екосистемите“, се вели во соопштението на СМО.

Се соочуваме со несигурност кога се во прашање храната и водата за пиење, како и здравствените ризици и растечкото уништување на животната средина.

Извештајот беше објавен само неколку дена пред почетокот на конференцијата на ОН за климатски промени што ќе се одржи во Глазгов од недела на 31 октомври до 12 ноември.

Извештајот дава и податоци за вкупните годишни просечни загуби поврзани со опасностите од климатските промени. Се проценува дека Кина претрпе загуба од околу 238 милијарди долари, потоа Индија со загуба од 87 милијарди долари, Јапонија со 83 милијарди долари и Јужна Кореја со 24 милијарди долари.

Но ако се земе предвид големината на економијата на земјата, просечната годишна загуба се очекува да биде дури 7,9 отсто од бруто домашниот производ за Таџикистан, 5,9 отсто за Камбоџа и 5,8 отсто за Лаос.

„Времето и климатските промени, особено поплавите, бурите и сушите оставија огромни последици во многу земји во регионот. Сите овие промени заедно во голема мера влијаат на долгорочниот одржлив развој“, рече шефот на СМО, Петри Таалас.

Забележавме дека раселувањето на населението, кое е поврзано со климатските промени во Азија, е долгорочно бидејќи луѓето не можат да се вратат дома, се вели во извештајот.

Во 2020 година, поплавите и бурите ги погодија животите на околу 50 милиони луѓе во Азија, што резултираше со повеќе од 5.000 смртни случаи.

Во извештајот се истакнува дека бројката е помала од годишниот просек во последните две децении (158 милиони луѓе погодени од временските и климатските промени и околу 15.500 смртни случаи) и е доказ за успешното функционирање на системот за рано предупредување во многу азиски земји. ”

Во најтоплата година забележана досега во Азија, просечната температура била 1,39 Целзиусови степени над просекот во однос на периодот од 1981 до 2010 година.

Исчезнувањето на глечерите

Во 2020 година, просечната температура на површината на морето достигна рекордно високо ниво во Индискиот, Тихиот и Арктичкиот Океан.

Во извештајот се наведува дека температурите на површината на морето и затоплувањето на океаните во Азија се зголемуваат дури и повеќе од глобалниот просек и дека тие се загреале повеќе од три пати од просекот во споредба со Арапското Море и делови од Арктичкиот океан.

Сателитските снимки покажуваат дека, по летното затоплување, минималниот опсег на арктичкиот морски мраз во 2020 година бил најнизок од 1979 година.

Сè уште има околу 100.000 квадратни километри глечери на Тибетската висорамнина и Хималаите, што е најголема количина мраз надвор од поларните региони, и тука е изворот на 10 главни азиски реки.

„Повлекувањето на глечерот се забрзува. Се предвидува дека масата на глечерите ќе се намали за 20 до 40 проценти до 2050 година, што несомнено ќе влијае на животот и егзистенцијата на околу 750 милиони луѓе во регионот“, се вели во извештајот.

Овие промени имаат огромни последици за глобалното ниво на морињата, регионалните хидролошки циклуси и ризикот од лизгање на земјиштето и лавини.

Една четвртина од мангровите шуми во Азија, дрвја многу отпорни на морска сол, се наоѓаат во Бангладеш, но бројот на мангрови изложени на тропски бури во таа земја се намалил за 19 отсто помеѓу 1992 и 2019 година, според извештајот на СМО.