Берзите во светот доживеаја „Црн понеделник“
Акциите пропаднаа, суровини и метали брзо поевтинуваат, кинеската берза го избриша својот раст за 2015 година. Цените на нафтата потонаа уште повеќе , се бара златото и покрај игнорирањето , рубљата се врати на нивото од почетокот на годината … Ова се само дел од насловите во последните часови на вестите од светските капитални и стоковите пазари, каде што цените се вратија на нивото од 2012 година.
Кон нив подоцна ќе се додаде и резултатот од трговијата на “Волстрит”, која започнала со падот на индустрискиот индекс Dow Jones (DJIA) со повеќе од 1000 поени, или девалвација од 11.15% во однос на трговијата од петокот. Следуваше корекција нагоре до -7.41%, но сепак денот започна со “крвопролевање” на двете главни берзи во Кина (пад на индексите и со речиси 9% ), ќе се запамети по експлозија на несигурноста кај инвеститорите, која на моменти се граничи со паника. На азиските берзи цените на акциите паднаа до 3-годишно дно и континуираното распродавање на кинески акции се заканува да излезе од контрола, коментира “Ројтерс”. Чикашката мерка на нестабилноста во очекувањата на инвеститорите (CBOE Volatility Index е нарекувана уште “индекс на стравот”) скокаат над 50% до нивоа од врвот на финансиската криза во 2009 година. и берзата во Њујорк се подготвува да воведе посебни мерки за индексирање на цените, за да обезбеди што е можно понормален старт на трговијата.
Пред тоа берзите во Европа завршија со пад од 4.7-5.35%, што значи дека од капитализацијата им беа избришани над 230 милијарди. евра, а само во август оваа сума надминува 1 трилион евра.
Нафтата поевтини за уште 4% и сортата “Брент” слезе во еден момент под 43 долари за барел. Со помеѓу 2 и 6 проценти, или до најниските нивоа по 2009г., Се намали цената на индустриски метали како алуминиум, бакар, и никел. За сметка на тоа американски и германски државни обврзници, јенот и еврото поскапеа, бидејќи инвеститорите бараа нешто во што за заштита на своите средства. Тоа не може да се каже за руската рубља – таа во понеделникот ги оствари најмрачните прогнози и предводи девалвација на валутите на земјите во развој. На московската берза доларот поскапе до над 71 рубли, а еврото дојде на прагот од 83 рубли, што е за 5 рубли повеќе од крајот на петочната валутна трговија. Аналитичарите очекуваат наскоро курс од 80 рубљи за долар, но сметаат дека е дозволено до крајот на годината зајакнување на руската валута до 65-60 рубљи за долар.
“Сето ова е паника предизвикана од Кина”, вели Дидие Дјуре од ABN Amro. “Нестабилноста ќе трае додека не видиме подобри податоци (од Кина) и моќта на политика во форма на олабавување на монетарните правила.” Многумина трговци очекуваа Пекинг тоа да го направи уште во понеделникот, откако минатата недела берзите во Шангај и Шенжен изгубија 11% од вредноста на индексите . Централната банка, сепак не интервенира, а инвеститорите загубија до 38% од влоговите спрема врвот од средината на јуни и почнаа да се слушаат коментари дека Кина можеби не е мотор на светската економија, туку закана. Една од причините е дека кинеската економија останува “црна кутија”, за која дури статистиката се става под сомневање . Властите сакаат микромениаџмент на курсот на јуанот и тоа ја задушува локалната ликвидност, пишува “Волстрит џурнал”.
Централната банка може уште оваа недела да им дозволи на банките да ги намалат повиканиете резерви од ликвидност и овие средства да се прелеат во реалната економија и берзите. Ако корекцијата е со половина процентен поен, тоа се мери во 678 милијарди јуани, или над 106 милијарди долари. Но, проблемот е дека банките преферираат да позајмуваат средства на државните компании, од кои многумина и така се преплавени од евтини средства и не брзаат да заземаат. Во исто време приватниот бизнис останува недофинансиран, со скап пристап до капитал или небанкарски финансирање со високи камати.
Како повеќе прагматична се согледува опцијата, во кој Bank of China ги олесни условите првенствено за банки, заеми за среден и ситен бизнис, сметан за клучен за одржување на динамиката и растот.Земјата располага со импресивни 3.7 трилиони долари девизни резерви за да се надмине сегашната криза. Ако тоа се случи брзо и биде постигнато ,очекуваниот 7% годишен раст, ќе си остане најслабиот од близу 25 години и ќе остави сомнежите дали Пекинг уште умее да ја контролира економијата како во годините, кои светот ги помина со глобалната финансиска и економска криза.
Извор: Локално
