Борис Џонсон во изјавата за НАТО не ја споменува ниту Петровска ниту Северна Македонија

Текстот што го анализираме, во насловот содржи невистини и е сензационалистички. Од една страна иронично се „исмејува“ подготвеноста на министерката за одбрана на Северна Македонија, Славјанка Петровска, да им помогне на НАТО сојузниците во евентуален руско-украински конфликт, а од друга страна, се остава простор да се помисли дека во текстот се зборува за директна помош од РСМ, со војници подготвени за војна. Потоа, во текстот преземен од руски „Спутник“ дека ја има верзијата на српски јазик, се користи изразот „подготвеност за испраќање војници во Украина“, додека тоа е искривување на првобитната изјава во која се вели „желба за испраќање војници“

Од Ферикан Иљази Арифи,

Во првиот дел од насловот пишува дека „Џонсон ја попари Славјанка“. Станува збор за непрофесионална класификација која воопшто не е во согласност со новинарските принципи. Според Етички кодекс за новинарство, непримерната комуникација со јавноста не е соодветна за професијата новинар. Премиерот на Обединетото Кралство, Борис Џонсон во својата изјава за Британскиот јавен сервис на БиБиСи, во ниту еден момент не ја спомнува ниту Петровска, ниту Северна Македонија. Тоа не се спомнува ниту во својот целосен говор објавен од британското Министерство за надворешни работи, на 25 јануари.

Авторот на текстот, со тоа што не го поврзал насловот со содржината на текстот, во својот текст не покажал и не образложил како е Славјанка Петровска „изгорена“. Дадена е само нејзина изјава во која се вели дека „нашата армија како дел од таквите структури (НАТО) има обврска и веќе подготвува анализи за можностите за наше можно учество, поточно ангажман во евентуалниот конфликт“. Тоа всушност го демантира самиот автор на текстот, бидејќи Петровска не споменува ниту „подготвеност“, ниту воени трупи во Украина, туку информира дека Северна Македонија ја анализира ситуацијата.

Најголемиот проблем е во вториот дел од насловот кој вели „Ниту една членка на НАТО не е подготвена да испрати војници во Украина“, реченица која се повторува и на почетокот на текстот. Анализирајќи ја оригиналната изјава, се забележува дека во текстот што го рецензираме има погрешно толкување и искривување на зборот „желба“ (да се испратат војници во Украина), заменувајќи го со зборот „подготвеност“ (да се испратат војници во Украина). Не се потребни многу зборови за да се укаже на разликата помеѓу „сакање“ и „да се биде подготвен“.

Првобитната изјава беше следнава: „Џонсон рече дека во моментот не постои земја членка на НАТО која би сакала да испрати војници во Украина и дека „треба да се внимава од работи… што би му послужиле на Владимир Путин како изговор за окупација“, пренесено од Британскиот јавен телевизиски сервис БиБиСи.

Исто како и насловот, изјавата на Џонсон која како таква е употребена на почетокот на текстот, не може да се најде подолу во текстот. Може да се прочита само овој дел „Знам дека многу луѓе го делат ова мислење емотивно. Се разбира, инстинктивно, повеќето би повикале на активна физичка поддршка за Украина во форма на војници на НАТО, но морам да кажам дека не мислам дека такво нешто ќе се случи во блиска иднина. Украина не е членка на НАТО“, изјави тој пред пратениците, се вели во текстот за кој пишуваме рецензија. Од ова, уште еднаш може да се заклучи дека Џонсон никаде не зборува за подготвеноста на земјите на НАТО.

Текстот за кој пишуваме рецензија како извор го искористи рускиот медиум „Спутник“ што ја има верзијата на српски јазик и така се зема здраво за готово. Искривувањето е направено кај „Спутник“, а потоа како такво е проследено во медиумите што ги прегледуваме, кои на ја провериле оригиналната изјава. А пак, една анализа објавена од Центарот за стратешки комуникации на НАТО (STRATCOM) ја гледа руската државна новинска агенција „Спутник“ како еден од главните канали на руската пропаганда во медиумските простори на Западен Балкан.

Во текстот дополнително се објаснува дека британскиот премиер потсетува дека се подготвени санкции против Русија во случај на инвазија на Украина, со што се појаснува дека постојат и други алтернативи за да се спречат руските обиди за воена интервенција во Украина кои не се нужно поврзани со директно воено вклучување на војската на НАТО со Русија. Во текстот се забележува обидот Русија да се прикаже како „жртва“ на силите на НАТО кои се здружиле да ја нападнат само затоа што ја брани сопствената граница.

Со овој текст се нарушуваат некои новинарски принципи кои треба да бидат водилка за фер медиуми.

• Новинарот мора да објавува точни и докажани информации и нема да крие суштински податоци и нема да фалсификува документи. Доколку информацијата не може да се потврди, или ако се работи за претпоставка, односно шпекулација, тоа треба да се каже и објави. Точноста на информациите треба да се докаже колку што е можно повеќе.
• Совесен новинар нема да создава или обработува информации кои ги нарушуваат човековите права и слободи, нема да користи говор на омраза и нема да поттикнува насилство или дискриминација по било кој основ.

Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар