Во што се состои „тајниот шарм“ на Кина во земјава

Објавено на 6 март, 2023 во 15:22

Во најновиот документ за политики, издаден годинава од Фондацијата за слобода Фридрих Науман, во соработка со Софискиот безбедносен форум, а изведен од мрежа на национални експерти во Југоисточна Европа (ЈИЕ), се вели дека и покрај сè, македонските граѓани и натаму имаат поволно мислење за Кина, не поради „материјалното влијание на соработката, но поради чувството за можности што Кина знае да го инспирира“.

Пишува: Мери Јордановска

Имиџот на Кина во регионот на земјите од Југоисточна Европа (ЈИЕ) има широк опсег на перцепции, но генерално тие се попозитивни отколку во другите делови на Европа. Србија се издвојува како најпријателската земја на Кина во регионот, особено и ако се земе предвид дека ова во голема мера е условено и од медиумите кои се под контрола на државата. Од другата страна на спектарот e Романија, за која се чини дека е најрезервирана земја од ЈИЕ кон Кина. Понатаму, погледите на Кина се прилично различни во двата ентитета на Босна и Херцеговина, со изразена поделба помеѓу перцепциите во Федерацијата и Република Српска (РС). По избувнувањето на пандемијата со ковид-19, кинеските вакцини беа достапни во Западен Балкан – сепак, кампањата за јавната дипломатија на Пекинг даде ограничени резултати, веројатно со исклучок на Србија и Северна Македонија.

Ова се само дел од сумарните заклучоци во најновиот документ за политики, издаден годинава од Фондацијата за слобода Фридрих Науман, во соработка со Софискиот безбедносен форум, а изведен од мрежа на национални експерти во Југоисточна Европа (ЈИЕ). Документот има за цел да ги идентификува клучните „патерни“ на Кина во регионот, кога станува збор за економската соработка, политичките и културните врски, како и стандардите на управување, во обид да се „отпакува“ природата на кинеската моќ или „тајниот шарм“ на Кина во земјите на Југоисточна Европа.

Станува збор за студии на случај за влијанието на Кина во осум земји или територии во Југоисточна Европа, спроведени од локални експерти. Авторите ги оценувале инвестициите на Кина, нејзиниот имиџ и привлечноста на нејзиниот модел на управување во Албанија, Босна и Херцеговина, Бугарија, Грција, Северна Македонија, Романија, Србија и Словенија.

Според студиите на случај, земјите, според овие критериуми, се оценети со следните наративи: 

  • Албанија: Не премногу блиску – далечно пријателство
  • Република Српска: Упориште на Кина во Босна
  • Бугарија: Привлечноста на Кина останува чисто економска
  • Грција: Пријателски условeна, но не и „маѓепсана“ од Кина
  • Северна Македонија: Секогаш привлечни, но никогаш исполнети очекувања од Кина
  • Романија: Од надеж, преку разочарување, до дистанцирање
  • Србија: Пријателство силно како челик
  • Словенија: Мирни води на билатералните економски односи

Во делот за Северна Македонија, кој го пишува Ана Крстиновска од ЕСТИМА, се вели дека во почетокот на иницијалната платформа за соработка меѓу Кина и земјите од Централна и Источна Европа, македонските власти биле заинтересирани да ги истражат различните начини на соработка, со надеж дека ангажманот на Кина во земјава би го поддржал економскиот раст.

Владата организираше и неколку бизнис форуми во Кина, со цел да привлече инвеститори и да ја промовира идејата за креирање „слободна зона“ за кинеските компании каде што тие би „уживале“ бенефити од типот на даночни ослободувања и субвенции. И покрај тоа што во тие години земјата го доживеа најдоброто рангирање досега за водење бизнис, 10-то во светот и 5-ти во Европа во 2016 година, очекувањата дека земјата ќе прими бран кинески инвестициите не се реализираа. Единствената гринфилд инвестиција на кинеско-турската текстилна компанија Веибо Груп се покажа значително помала од најавената: наместо 300 милиони евра и 5.000 вработени, во 2015 година инвестирала 3 милиони евра и вработиле само 25 лица. До денес тоа се следи со само неколку индиректни преземања на филијали на странски компании кои работат во Северна Македонија, преку нивните матичните фирми лоцирани во странство, се вели во анализата.

До крајот на 2021 година, според анализата, обемот на кинеските инвестиции во Северна Македонија изнесувал 130,37 милиони евра или само 2 процента од вкупните странски инвестиции. Овој исход, според документот, е поврзан и со објективни фактори, како што е малиот македонски пазар, но и со приоритетите на кинеските инвеститори, кои најчесто се во потрага по капитални проекти водени првенствено од желбата за преземање компании во стратешките индустрии, старт-ап компании со висок потенцијал за раст, конкурентни брендови и развој на нови технологии.

Понатаму, во анализата се споменува и кредитот од кинеската Ексим банка за изградбата на двете автопатски делници – Штип до Миладиновци, кој заврши во 2019 година, и Кичево до Охрид – каде што изградбата заостанува и треба да биде заврши во 2023 година.

Проектот е нарушен од контроверзи, поради недостаток на отворена и конкурентна постапка за јавни набавки, наводи за корупција, голем број грешки во процесот на подготовка и изградба, со што вкупно вредноста на заемот изнесува 909 милиони евра (200 милиони евра повеќе од првично планираното). Сепак, улогата на Кина во несоодветниот исход на проектот беше нагласена најмногу во странските медиуми и тинк-тенк сториите, додека на домашен план најмногу внимание се посветуваше на локалните актери. Во државата за овој скандал, не само што не беше засегнат угледот на Кина, туку дури и се подобри подоцна, со пандемијата. Според истражувањето во 2018 година, процентот од испитаниците со негативен став кон Кина беше 28 отсто, додека 25 отсто имаа позитивен став. За споредба, позитивната перцепцијата за ЕУ, САД и Русија беше 50, 38 и 32 проценти. Во 2021 година, процентот на граѓани кои имаа позитивна перцепција за Кина се зголемија на 38 проценти, додека за ЕУ падна за 5 проценти, пишува во документот.

Во анализата се вели дека и покрај сè, македонските граѓани и натаму имаат поволно мислење за Кина, не поради „материјалното влијание на соработката, но поради чувството за можности што Кина знае да го инспирира“.

Кина ја компензира недоволната испорака на економски аутпути со силна јавна дипломатија и пропаганда, што беше особено видливо за време на пандемијата. А редовното присуство во националните (традиционални) медиуми, активностите од страна на Институтот Конфуциј, донациите во клучните сектори и градењето долгорочни партнерства преку заеднички истражувачки проекти и стипендии се главните алатки кои придонесуваат за закотвување на позитивната перцепција за Кина. Ваквите пораки ставени пред официјалните кинески позиции, прикажуваат позитивна слика за Кина, а се изоставуваат сите негативни аспекти, што им отежнува на граѓаните да изградат информирано мислење. Во тој контекст, Владата треба проактивно да ја зголеми транспарентноста на нејзините политики поврзани со Кина и да ги дефинира конкретни цели и рамка за политика за иднината, се вели во анализата.

Кон крајот на минатата година, слични заклучоци беа дадени и на дебатата „Разбирање на алатките, наративите и влијанието на кинеската „мека моќ“ во Северна Македонија“, во организација на Фондацијата Конрад Аденауер и Здружението ЕСТИМА. Крстиновска тогаш на настанот го презентираше спроведеното истражување, потенцирајќи дека според Глобалниот индекс на мека моќ, Кина во 2022 година во светот се искачила на четврто место во генералниот пласман по САД, Велика Британија и Германија.

Истражувањето за присуството и прикажувањето на Кина во медиумите покажало дека кинеското влијание во земјава е доста силно, а Македонија може да се рангира на трето место, ако се прави споредба меѓу 17 земји од Централна и Источна Европа.

Во една од димензиите на присуство на „меката моќ“ на Кина, категоријата „управување со вести“ е присутна преку македонските медиуми, во кои колумни и статии пишува кинескиот амбасадор, а коишто се забележани во дел од печатените и онлајн медиумите во земјава.

Кај втората димензија на „меката моќ“, категоријата „испраќање стратешки пораки“, Кина дејствува преку културната понуда во рамки на соработката на збратимените градови или преку активностите на Институтот Конфуциј, преку превод и објавување на книги, телевизиски емисии како „Ни хао“ и активности на кинеските компании (Хуавеи).

Во третата димензија на присуството на „мека моќ“, во категоријата „градење односи“, влегуваат не само активностите на Институтот Конфуциј, туку и понудата на кинески стипендии, обуките преку програмата за развој на човечки ресурси, истражувачките проекти имплементирани заеднички меѓу Кина и земјава, меморандумите за разбирање и договорите за соработка и организацијата на разни настани – конференции, саеми и слично.

Сепак, во сумарниот заклучок на документот каде што се анализира кинеското влијание во осумте држави на Југоисточна Европа, се вели дека генерално, граѓаните од ЈИЕ се свесни за политичкиот систем на Кина и мнозинството од нив веројатно не би го поддржале усвојувањето на кинеските стандарди за управување. И покрај извесни поплаки за ефикасноста на западната демократија и испораки од страна на ЕУ, земјите од ЈИЕ не се восхитени од еднопартискиот систем на Кина и моделот на државниот капитализам. Всушност, како што се вели во документот, огромно мнозинство од земјите од ЈИЕ веќе ги направија своите политички избори за тоа каде сакаат да припаѓаат.

Овој напис е изработен во рамките проектот Промовирање на пристап до веродостојни вести за борба против дезинформации, имплементиран од Фондацијата Метаморфозис. Написот, кој е првично објавен во Вистиномер, e овозможен со поддршка на американската непрофитна фондација NED (National Endowment for Democracy). Содржината на написот е одговорност на авторот и не секогаш ги одразува ставовите на Метаморфозис, НЕД или нивните партнери.

Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар.

Сподели:

Напиши коментар

Станете член на ДУМА.мк и споделете го вашето мислење преку коментар. Кликнете тука за да се најавите.

8xbet คาสิโนออนไลน์888
8xbet
8xbet
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ข่าวฟุตบอล
8xbet บาคาร่า
8xbet เว็บพนันออนไลน์เว็บตรง
บอลไทย U23
แทง บอล เดี่ยว
ข่าวบอลอังกฤษ
การคาดการณ์การแข่งขัน
8xbet คาสิโนสด
คะแนน ผล บอล สด 888
พัทยาสปอร์ต
ข่าวกีฬาเขตร้อน
ผลบอลสดวันนี้
ดูบอลสด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ราคา บอล ภาษา ไทย
8xbet แจกเครดิตฟรี 1000บาท
ไทยล่าสุดฟุตบอลยุโรป
ดูบอลออนไลน์888
โปรแกรม ฟุตบอล ไทย วัน นี้
8xbet
888 ผล บอล สด ภาษา ไทย
8xbet-สล็อตแมชชีน
ถ่ายทอดสดฟุตบอลวันนี้
ดูการแข่งขันฟุตบอลออนไลน์
วันนี้ล่าสุดฟุตบอล
ดูบอลสด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
กษัตริย์สปอร์ต
เว็บข่าวกีฬา
ข่าวกีฬา ข่าวฟุตบอล
ดูบอลสด
ผล บอล ไทย 888
ฟุตบอลไทยล่าสุด
บอล วัน นี้ บ้าน ผล บอล
ผลบอลสดไทย
ผล บอล สด 888
อัปเดตข่าวบาดเจ็บ ล่าสุด
ผล บอล สด ตาราง คะแนน
ดูฟุตบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ผลการแข่งกัน
8xbet
ตาราง บอล สด ไทย
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสดวันนี้
8xbet
ข่าวกีฬาสดใหม่
Sport Live News
8xbet สล็อตออนไลน์
8xbet คาสิโนสด
meta789 สถานีข่าวกีฬาฟุตบอล
การเดิมพัน 8xbet
ผล บอล ไทย สด
8xbet
8xbet - หน้าแรกการเดิมพันออน
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอล ดูบอลสด
8xbet เข้าสู่ระบบ
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet คาสิโนสดไทย
8xbet
ดูบอลสด วันนี้ HD ครบทุกคู่
ข่าวกีฬาวันนี้
8xbet คาสิโนถูกกฎหมาย
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
คะแนนฟุตบอล และข่าวสาร
8xbet
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ฟุตบอล
บอลไทย U23
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก
TNS Thai Sport
ตก็สามารถดูบอลออนไลน์ได้ทันที.
8xbet
พนัน บอล สด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ตารางบอล
แพลตฟอร์มการเดิมพันชั้นนำของเอเชีย
ข่าวกีฬาวันนี้
เว็บไซต์รวมกีฬาและภูมิศาสตร์มนุษย์ของประเทศไทย
ฟุตบอลวันนี้ ถ่ายทอดสด
ผล บอล ไทย สด
โปรแกรม บอล ไทย u23
8xbet ออนไลน์
8xscore
ข่าวฟุตบอล
8xbet คาสิโนออนไลน์อันดับ1
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
บอล สด 888
8xbet
สกายสปอร์ต
การดำเนินชีวิตที่เทคโนโลยี
ดูบอลออนไลน์ ไม่กระตุก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
สำหรับคอกีฬาอย่างคุณไม่ควรพลาด
8xbet สโมสรกีฬาออนไลน์และคาสิโน
คาสิโนออนไลน์ 8xbet
ไฮไลท์ฟุตบอลตารางบอล
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผลบอลสดวันนี้
ฟุตบอลต่างประเทศ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอลสดฟรี
ดูบอลฟรี android tv รองรับทุกระบบ
ข่าวฟุตบอลไทย
ข่าวฟุตบอลล่าสุด
8xbet เว็บคาสิโนสด
บอลไทย ตารางแข่ง
Nuru Sports Club
ดูฟุตบอลออนไลน์
8xbet เว็บบาคาร่าออนไลน์
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
วันนี้ล่าสุด
Sunshine Sports
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
และกีฬาอื่นๆ
ผลบอลเมื่อคืน
8xbet เครดิต ฟรี
สารานุกรม
8xbet
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสด
แทง บอล ขั้น ต่ํา
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด ลา ลิ กา
บอลไทย
ตารางบอลล่าสุด
พรีเมียร์ลีก
ผลบอลผลบอลสด
โปรแกรม บอล
ข่าวการแข่งขันฟุตบอล
เว็บดูบอลออนไลน์ที่จะช่วยให้คุณ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูทีวีออนไลน์
8xbet คาสิโนบาคาร่า
ดูบอลสด
การคาดการณ์การแข่งขันอ
ได้เครดิตฟรี 100 บ
โปรแกรม ถ่ายทอด ฟุตบอล สด
อัปเดตข่าวฟุตบอล ล่าสุด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ฟุตบอลเชลซีถ่ายทอดสด
วิธีแทงบอลในเว็บ
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
แทง บอล ออนไลน์ ยัง ไง
อัตรา แทง บอล
พนัน บอล สด
รวมข่าวฟุตบอล ผลบอล
ผลบอลสด7m888
8xbet การพนันออนไลน์
ข่าวกีฬา
ผลบอลสด
8xbet คาสิโน มีอะไรบ้าง
ฟุตบอลทีมชาติไทย
ตาราง ฟุตบอล ทุก ลีก
แทง บอล คือ อะไร
ตาราง คะแนน พรีเมียร์ ลีก
โปรแกรมถ่ายทอดสด
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา
บอล พรีเมียร์ ลีก
คะแนน บอล สด
ผลฟุตบอล
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
ข่าวกีฬาออนไลน์
ไฮไลท์ฟุตบอล
Sports Around Thai
8xbet เครดิตฟรี50 แทง บอล
ไฮไลท์ฟุตบอล
สล็อตออนไลน์
กีฬาต่างประเทศ ผลบอล
เดิมพันแมนเชสเตอร์ซิตี้
ผลบอลสด888
8xbet คาสิโนออนไลน์เว็บตรง
ไฮ ไล ท์ แมน ยู ล่าสุด
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด
เว็บไซต์เดิมพันกีฬาที่ดีที่สุด
ดูบอลออนไลน์
เดิมพันกับ 8xbet
วิเคราะห์บอล
8xbet
8xbet คาสิโนออนไลน์ที่ดีที่สุดในเมืองไทย คา
ข่าวกีฬาวันนี้ ล่าสุด
ดูฟุตบอลออนไลน์
ดูบอลสดไทย
8xbet สล็อตแมชชีน
พนัน บอล สด
ข่าวบอลพรีเมียร์ลีก
แม็กกี้ สปอร์ต
8xbet
ข่าวกีฬา ล่าสุด
4U Sports Thai
8xbet คาสิโนพรีเมียม
ข่าวกีฬาล่าสุด
ผลบอลสด888 บอลพรุ่งนี้
เกมสล็อต 8xbet
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผล บอล สด 365
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet
กีฬาแห่งประเทศไทย
8xbet
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ข่าวกีฬาไทย 24
สล็อตออนไลน์เว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ PG SLOT99
ผล บอล สด sbobet
เว็บโป๊กเกอร์ออนไลน์ ที่ pokerthai99
ผลบอลสด
ฟุตบอลไทยวันนี้ช่องไหน
อัตรา แทง บอล วิเคราะห์บอล
รายการ บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ทีเด็ดบอลวันนี้ 4 คู่ผลบอลสด
ตารางบอลวันนี้ ทุกลีก ภาษาไทย
ดูวิเคราะห์บอลวันนี้
ไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสดไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสด ช่อง ไหน
โปรแกรม พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ถ่ายทอด สด
เช็ค ผล บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ
888 ผล บอล ผล บอล สด