Дебата, синоќа во Велес, по телевизиската дебата на претседателските кандидати

Tриесет и пет млади велешани, на возраст од 18 до 25 години, синоќа во кафетерија заедно ја гледаа дебатата на претседателските кандидати. Потоа имаа можност и да ги коментираат ставовите на претендентите за претседател на Македонија на претстојните избори. Најголем интерес кај младите привлекоа одговорите на претседателските кандидати на прашањата како што се проблемот со името,  привлекувањето на странските инвестиции, двојазичноста во Македонија и меѓуетничкиот дијалог како и за слободата на медиумите.

Можеби по овие трашања претседателот и нема некои големи ингиренции но, се чувствителни и многу важни прашања за граѓаните во Македонија, рекоа младите дебатери.

– Воопшто нема потреба од изјаснување на Македонците кои мислам дека се определени за тоа дека името на нашата држава е Република Македонија и никако поинаку. Значи нема потреба од референдум, рече млад дебатер.

– Секој граѓанин има право на свое мислење по прашањето на решението на името. Треба да се почитува и мислење кое можеби ќе се издвои од мнозинството кое смета дека нема потреба од чепкање во уставното име а тоа е Република Македонија. Ако некој мисли дека за влез во НАТО И ЕУ треба да се додаде додавка и тоа е став затоа е потребен референду. Резултатите ќе бидат потребни и тогаш ке им се каже на сите еве вака ние мислиме, рече млад велешанец.

Тие развија голема полемика за одговорите на претседателските кандидати кои се однесуваа околу влезот на странските инвестиции во државата.Едни сметаа дека со нив се ставаат во подредена ситуација домашните компании кои не ги добиваат истите повластувања како странците. Други сметаа дека во таква ситуација странците нема да дојдат во земјава.

– Она што треба да се знае е дека секој инвеститор отвора производствен погон во втора земја за да произведе поефтин производ а тоа го може да го направи со поевтина работна рака. Затоа во Македонија се нуди 8 илјади денари плата, рече дебатер.

– Но за истиот производ во Германија, тој ист странски инвеститор, дава плата од 1.500 или 2 илјади евра. И каде е тогаш улогата на повластиците кои домашните компании не ги добиваат, како ослободување од даноци и други надоместоци. Македонија мора да го заштити сопственото производство, производи и работници, рече млад велешанец.

Тие сметаа дека најголем дел од Рамковниот договор е реализиран во Македонија и не се сложија со ставот на претседателскиот кандидат од албанската етничка заедница дека ништо не е реализирано.

– Во Велес, во гимназијата се отворени паралелки со албанска наставна програма, значи младите се образуваат на албански јазик. Тие говорат на албански, никој не им го забранил тоа, рече еден дебатер.

– Се сложувам со ставот на двајцата претседателски кандидати од македонска националност, дека најголем дел од Рамковниот договор е реализиран но дека и понатаму треба да се негуваат меѓуетничките односи помеѓу заедниците, рече младинец.

– Мислам дека вечерва претседателскиот кандидат од албанската етничка заедница требаше да говори на македонски јазик за да го разбереме сите ние, рече дебатер.

Модератор на синокешната дебата беше Маринела Мајнова, дипломиран правник и студент на мастер студии по финансии и финансово право . Мајнова рече дека е задоволна од квалитетот на искажаните ставови и размислувања на младите велешани по сите ставови на претседателските кандидати искажани во телевизиската дебатата организирана од Националниот демократски институт.

– Имавме храбра и квалитетна дебата во која свои ставови соопштија млади луѓе. На прашањето што јас им го поставив а произлезе од став на еден од претседателските кандидати за слободата на медиумите, дека имаме многу медиуми и мноштво на информации што објективната информација апсолутно отсуствува во Македонија. Ако просечниот граѓанин седне и вклучи телевизор а потоа и на интернет прочита информација за една тема тогаш ќе наиде на различности , спротивставени како север и југ, ќе биде збунет од сосема дијаметралното пренесување. Така младите вечерва кажаа дека немаат објективна слика за случувањата во државата бидејки недостасува златната средина, како што тие рекоа, а тоа е точната информација.Дел од дебатерите сметаа дека секоја зрела личност може да формира свое мислење, откако ке ги ислуша ставовите на провладините и опозициските медиуми, секако алудирајки на фактот да не се создава мислење кога само ќе се ислуша една страна. Постојано го потенцираа критериумот на вистинитост што според мене значи дека стопроцентно никому не веруваат, рече Мајнова.

Друштвеното гледање и дебатата ја организираа НДИ – Нaционален демократски институт, МОФ и Фондацијата „Метаморфозис“ поддржани од УСАИД и Британска Амбасада во Македонија.

– Прво жалиме што на телевизиската дебата не учествуваше и претседателскиот кандидат Ѓорге Иванов. Задоволни сме што триесет и шест млади велешани се одзваа на отворениот повик за присуство. Велес беше еден од седумте градови во Македонија кои учествуваа на вечерашниот настан организиран по примерот на САД,“ рече Дејан Ристов од Младинскиот клуб на МОФ во Велес.