Пет лица на специјален завод Демир Капија од денеска жители на Велес (Фото)

Прстенот што им го подари Министерката Тренчевска и часовникот од градоначалникот Колев на две штитенички предизвикаа бура од емоции што тие не успеаа да ги скријат и покажаа дека лицата со посебни потреби не се поразлични од нас. Се се случуваше во собатата што од специјалниот завод Демир Капија ја заменија со куќа во Велес. Таа ќе им биде дом во иднина. Петмина поранешни корисници на заводот, од денеска па натаму, ќе живеат во новоотворениот групен дом, во кој ќе имаат подобри и достоинствени услови за живот. Во домот има две спални соби, купатило и дневен простор со кујна и наликува на топол семеен дом. Тука, овие луѓе ќе живеат и за нив ќе се грижат пет асистенти кои ќе им бидат достапни 24 часа. Со нив постојано ќе работи физиотерапевт, а за нивната интеграција во општеството ќе се погрижи социјален работник. Идејата за ваков групен дом кој ќе овозможи ресоцијализација на лицата со попреченост е на Здружението за лица со церебрална парализа кое поседува лиценца и дозвола за социјална сервисна услуга – живеење со поддршка.

На денешното отварање на групниот дом присуствуваше министерката за труд и социјална политика Јованка Тренчевска која соопшти дека со процесот  на деинституоанализација се овозможува инклузија на лицата со попреченост и воедно им се дава шанса да бидат активни чинители во општеството.

-Треба да ги заборавиме и да ги отсраниме сите предрасуди и стереотипи што постојат во заедницата а се насочени кон лицата со попреченост. Малиот групен дом на новите станари им дава можност да се чуствуваат рамноправни жители на заедницата бидејќи домот во кој живеат, не е различен и не е поинаков од домовите коишто се наоѓаат во ова соседство. Тие веќе имаат своја соба, свое шкавче, си имаат свое интимно катче. Поради задоволството, условите и грижата коишто ги видов овде разгледувајќи го домот за овие лица ние ќе продолжиме со истата посветеност како Министерство, како Влада затоа што сме убедени дека никој не смее да живее на маргините на општеството, додаде министерката.

Градоначалникот на Општина Велес, Марко Колев изјави дека му претставува особена чест што за прв пат во градот се отвора единица за живеење со поддршка.

-Се вели дека едно општество е силно само онолку колку што е силна најслабата нејзина алка. Токму затоа нашата задача и одговорност е да се грижиме за најранливите и да им овозможиме шанса за пристоен живот. Со осовремувањето и зајакнувањето на социјалните услуги на лицата со попреченост придобивка ќе имаат не само тие лица туку и локалната заедница. Со тоа ќе им овозможиме самостојно извршување на активностите во секојдневниот живот, социјалната инклузија на која треба да работиме и рамноправното дејствување. Неопходно е подигнување на јавна свест кое треба да го подигнеме на повисоко ниво и прифаќање на овие лица во секојдневниот живот и делување како рамноправни чинители кои понатаму ќе можат да го дадат својот придонес во локалната заедница. Општина Велес е прва во  овој процес и јас како градоначалник останувам силно посветен на добросостојба и подобрувањето на квалитетот на живот на лицата со попреченост, бидејќи Велес е за сите граѓани, додаде градоначалникот Колев.

Претседателката на здружението на лица со церебрална парализа, Далиборка Златева истакна дека е горда на овој проект и дека заеднички со Европска Унија и невладината организација „ЦеПроСард“ од Скопје успеаја да го отворат првиот мал групен дом во Велес во којшто сакаат да гледаат среќни и насмеани лица.

-Огромна е мојата радост и горда сум на се ова што ние успеавме да го направиме во изминатиот период, што станавме прва невладина организација којашто се лиценцираше и ја доби дозволата да бидеме овластен сервис спровајдер за социјалната сервисна услуга живеење со поддршка. Оваа поддршка е 24 часовна и ја нудиме на лицата коишто ги извлекуваме од специјалниот завод Демиркапија. Во моментов ја отвараме првата куќа кадешто се сместени пет корисници, меѓутоа во периодот којшто следи ќе ги отвориме и следните четири куќи со што ќе го заокружиме процесот и нормално како невладина организација ќе продолжиме да менаџираме со тие пет заедници. За да понудиме добра, квалитетна грижа се потрудивме да обезбедиме стручен кадар, асистенти којшто ќе работат со лицата со попреченост и го надоградуваме овој кадар сè со цел да можеме да им овозможиме подобра грижа, нега, да направиме нивна социјализација и интеграција во општественото живеење . На крај би сакала да се заблагодарам на невладината организација „ЦеПроСард“ од Скопје и Европската Унија којшто финансики ја поддржаа сета оваа активност и денеска сето ова да биде реалност. Би сакала корисниците да бидат задоволни, среќни, да гледаме само насмеани лица да ги опсипуваме со љубов, со грижа а секако на луѓето којшто се вработија во оваа сервисна услуга да им посакам да имаат пријатни работни денови, да се дообразуваат и да можеме да понудиме навистина добра социјална услуга, додаде Златева.

На денешниот настан присуствуваше и Стефан Худолин раководител на секторот за соработка при Делегација на Европска Унија кој истакна дека овие мали и групни домови ги претставуваат моделите и најдобрите практики за одговор на потребите на лицата со попреченост.

-Овие домови се јасен пример кој покажува дека потребите на лицата со попреченост не се посебни и не бараат посебен третман во институции, единствена и најважна потреба е тие да бидат подеднакво третирани. Нашите општества мора да се научат да се борат против дискриминацијата и да ја гледаат различноста како позитивен елемент, кој треба да се почитува, препознае и искористи. Почитувањето на различноста, промоција на целосната интеграција и учеството на лицата со попреченост во сите  аспекти во општеството се клучни елементи на Европската Унија, додаде Худолин.

Според Теа Тевева, проект асистент од невладина организација „ЦеПроСард“ овој дом за сите претставува не само чекор напред во деинституонализација туку и подобрување на животните стандарди на лицата со попреченост, лобирање и нивно активно вклучување како еднакви граѓани во заедницата во која живеат и подобрување на грижа и нега во групните домови којшто ќе бидат отворени.

Во проектот „Заедно за воведување повеќе можности и поддршка“, финансиран од ЕУ,  предвидено е отворање на вкупно 10 мали групни домови во коишто лицата со интелектуална попреченост ќе имаат целосна грижа, нега како и еднакви права.

Стефани Манева