Пензионраната наставничка Нада Виларова: „Најдрагиот подарок што го добив беше букетот со црвени булки од моја ученичка“

Одговорна и посветена на обврски е професијата просветен работник. Тие секојдневно живеат со радоста и тагата на децата кои ги описменуваат или секојдневно го надоградуваат нивното знаење, ги развиваат нивните интелектуални и креативни способности, откриваат во малите умови афинитети и способности едноставно од деца создаваат возрасни луѓе на чии потенцијали се потпира локалната заедница, државата и светот.

-. А тие мали деца се толку добри, чисти во срцата, невини и неверојатно способни да откријат и почуствуваат вистина. Kога нивниот наставник е натажен тие мали невини деца знаат на кој начин можат да го развеселат. Затоа што јас ги сакам децата, како своите, ја избрав оваа племенита професија која заврши со бројката четириесет генерации на образовани мои сограѓан. Денес кога со нив се сретнувам на улиците низ градот прво што правиме е да си подариме прегратки. Токму тие прегратки ми го продолжува животот“, рече на почетокот од разговорот наставничката во пензија Нада Виларова.

Ја посетивме во нејзиниот дом. Штом ширум ја отвори вратата од сопствениот дом знаев дека ни посака добредојде. Благата насмевка на лицето и покрај тегобите во нејзиното срце ме потсети на родителското чувство. Нада беше возбудена како кај неа да дошол нејзин поранешен ученик а кога ја соопштивме целта на нашата визита таа се насмевна и веднаш одговори:

„ Да ви кажам не бев јас најдобрата учителка. Сите мои колеги беа најдобри бидејќи ги сакавме учениците и секојпат бевме среќни што на добар пат изведовме генерации на лекари, инжинери, агрономи, правници, добри работници и што ли уште не. Да ви кажам, воопшто не е лесна оваа професија, не е едноставно да ја делиш и тагата и радоста со триесетина ученици, колку што во наше време ги имавме во едно одделение. Јас можам само да ви речам дека бев и останав горда што преку образованието учествував во развојот на градот и на државата, рече Виларова

Штом заврши со покажаното добредојде таа влезе во соседната просторија од каде се врати со куп фотографии во своите раце. Ги гледаше и раскажуваше на која фотографија кои се ученици од кое основно училиште од Велес се фотографирани. Таа на седумдесет и девет години има здрава меморија и добро се сеќава на се што поминало низ нејзиниот живот од родната Богомила до Велес. Виларова по завршување на основното училиште веќе знаела дека нејзиниот животен позив ќе биде учителството. Татко и Петре и мајка и Ванка биле земјоделци кои едвај врзувале крај со крај но, и ја исполниле желбата на својата ќерка. Нада се запишала и завршила во учителска школа „Никола Карев“ во Скопје. Потоа, во 1962 година, први неа ја дочекале учениците во гевгелиското село Давидово за една година подоцна да биде префрлена во велешкото село Бистрица а три години потоа веќе била учителка во селото Теово.

„Спомени како овие фотографии се нижат и сега пред моите очи. Ке ви кажам еден спомен од тоа време. На крајот на учебната година, додека ги делев свидителствата, забележав дека една ученичка не е дојдена и во моментот кога посакав да прашам каде е, девојчето се појави на вратата во придружба на мајка си. Додека ми приоѓаше во рацете држеше букет црвени булки. Ми го подаде а мене топлина ми ја облеа душата. Девојчето додека ме гледаше во очи со тивок глас ми рече: Учителке ние во дворот немаме цвеќиња па мајка ми отиде во полето и ги набра овие булки. Незнам дали се доволно убави но јас ви ги подарувам од срце. Незнам како се воздржав да не заплачам но ја гушнав со сета своја сила и тивко и шепнав : Ова ми е најубавиот букет што сум го добила.Ти благодарам“. Девојчето со рака ги избриша насолзените очи и се насмевна така мило што ќе го помнам се дури сум жива, рече Виларова.

Според тогашните закони секој млад наставник прво пет години работеше во училишта на село, а потоа работа добиваше во град. По петте поминати години низ селските училишта Нада Виларова во 1966 година доаѓа на работа во ОУ „Васил Главинов“ како наставник во забавишната група на ученици. Една година потоа е префрлена во забавиштето на училиштето „Трајко Андреев“ . Од ова училиште и се пензионира во 2000 година. 

Нада, во 1966 година се мажи со Петре Виларов, познат велешанец со кого ги добиваат двата сина Тони, познат велешки и македонски кошаркар и Славчо кој денес живее во Америка. Таа денеска е свекрва на две снаи Македонка и Снежана и има четири внуци. Племенитата жена и мајка на стотици деца од кои создаде полнолетни граѓани и добри работници за жал го изгуби својот постар син. Тони загина во сообраќајна несреќа. Таа горчлива тема не ја отворивме во нашиот разговор. Јас немав храброст а Нада сигурно не сакаше дополнително да ја разгорува болката на нејзината душа. Взаемно ја премолчивме и таа и болката по загубата на сопругот Петре.

Но затоа пак се навративме на годините на личното образование и некаде во 1978 година кога Виларова заврши Виша педагошка школа во Штип.

„Еден убав ден прошетав кон новиот дел на Велес. Бев замислена кога пред мене излезе едно убаво момче. Се насмеа и ми рече: „Можам ли да ја гушнам мојата најдобра учителка?“. Бев збунета но кога ги рашири рацете и кога ме прегрна почувствував некаква топлина иако не можев да се сетам кој ученик беше тоа. Подоцна ми кажа како се вика и дека завршил факултет и станал машински инжинер. Нашол работа и дека добро му оди. Не можам да ви опишам колку горда се чувствував во тој момент“, рече Виларова.

Додека таа зборуваше а јас запишував во нејзиниот дом стигна нејзината најдрага колешка Вера Гајдова. Таа предаваше македонски јазик и на директорското место во ОУ „Трајко Андреев“ го наследи Цветан Ќулумов.

„ И да не ме прашате јас ќе ви кажам дека Нада беше меѓу најдобрите наставнички во учулиштето. Имав голем проблем со неа на секој почеток на учебната година зашто сите родители сакаа нивните деца да ги учи наставничката Нада. Ако кај некои во одделението имаше по дваесет кај Нада едвај успевав да лимитирам број од 35 ученици. Верувајте сите ја сакаа и учениците и родителите и колективот. Ќе ви откријам една тајна што само ние вработените ја знаевме бидејќи заслужува да се знае дека традиционално, секоја година на празникот Чист понеделник Нада за целиот колектив подготвуваше бел грав, варена па со пепел миена пченка и пинџур. Не можам да опишам колку тоа беше вешто подготвено и вкусно. Па како да не се сака ваква личност, “ рече Гајдова.

На пофалните зборови од својата колешка Нада се надоврза велејќи дека била вљубена во работата, се радувала на секој работен ден, бидејќи учениците умееле најмногу да ја натераат да биде среќна.

„Секогаш кога се сака една работа успехот е загарантиран. но за голема несреќа загина во сообраќајка Верувајте детската смеа, детските солзи, детската песна ми го продолжија животот. Јас се гордеам и во исто време им благодарам зашто тие навистина беа добри ученици“, рече Нада.

Пензионираната наставничка Нада Виларова, која на работа помина скоро во многу места на поранешната велешка околија, денес живее со својата снаа Македонка, внукот Петар и внуката Маргарета, семејство на прерано починатиот син Тони Виларов. И покрај тагата секогаш онака родителски, Нада топло знае да се насмевне и секогаш да раскажува за своите четириесет години поминати со учениците. Со блага родителска насмевка како што не пречека така и не испрати.

Стоилко Андреевски